Wersja obowiązująca z dnia
uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miasto Mrągowo na 2015 r.
Informacje dodatkowe:
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 594, poz.645, poz. 1318, Dz. U. z 2014 r., poz. 379, poz. 1072 ) i art. 4¹ ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 1356, zm. przen.: Dz. U. z 2012 r., poz. 405, Dz. U. z 2013 r., poz.1563, M.P. z 2014 r., poz. 145, Dz. U. z 2014 r., poz.1188 ) Rada Miejska w Mrągowie uchwala, co następuje:
§ 1.
Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminie Miasto Mrągowo na 2015 r., stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Mrągowo.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu poprzez rozplakatowanie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miejskim w Mrągowie.
§ 1.
Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminie Miasto Mrągowo na 2015 r., stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Mrągowo.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu poprzez rozplakatowanie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miejskim w Mrągowie.
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miasto Mrągowo na 2015 r.
I. Wstęp.
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miasto Mrągowo na rok 2015, zwany dalej Gminnym Programem, jest częścią Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasto Mrągowo na lata 2014-2020 oraz podstawowym dokumentem określającym zakres i formę realizacji działań profilaktycznych oraz naprawczych, zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia, alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji. Ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek z nadużywaniem alkoholu. Większość ludzi spożywających alkohol, robi to w sposób rozsądny i powściągliwy, jednak pewna część ludzi nadużywa alkoholu, co powoduje w sposób nieuchronny dużą ilość szkód i zagrożeń. Problemy związane z nadużywaniem alkoholu stanowią poważny problem społeczny. Istnieją istotne powiązania pomiędzy nadużywaniem alkoholu a problemami przemocy w rodzinie, ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Powiązania te są złożone. Rozwiązywanie problemów alkoholowych
wymaga porozumienia i zaangażowania wielu służb społecznych.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej należy do zadań własnych gminy, wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W obszarze działań z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, decyzją Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Miasto Mrągowo należy do Ogólnopolskiej Sieci Gmin Wiodących.
Źródłem finansowania zadań Programu ustawowo są środki finansowe z budżetu Miasta, pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Wyłącznym dysponentem środków finansowych w rozdziale 85154 “Przeciwdziałanie alkoholizmowi”, jest Burmistrz Miasta Mrągowo. Plan wydatków Gminnego Programu na 2015 r. zostanie określony w uchwale budżetowej Gminy Miasto Mrągowo na 2015 r.
II. Diagnoza problemów alkoholowych.
Opis zjawiska na podstawie Diagnozy problemów uzależnień w Mrągowie.
Badaniami zostało objętych łącznie 800 uczniów z klas VI szkół podstawowych, klas II gimnazjów i klas II szkół ponadgimnazjalnych oraz w zakresie wywiadów pogłębionych: nauczyciele i rodzice uczniów (łącznie 25 osób). Ponadto badaniami zostało objętych 300 dorosłych mieszkańców Miasta, poprzez wywiady telefoniczne. Na podstawie badań został opracowany raport, określający skalę problemów uzależnień od alkoholu i innych środków psychoaktywnych, dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Wyniki badań w zakresie problemów uzależnień od alkoholu osób dorosłych.
Częstotliwość spożywania alkoholu wynosi: kilka razy w roku - 42 % badanych, raz
w miesiącu - 10 %, raz w tygodniu - 5 %, codziennie - 1 %. Najczęściej alkohol jest spożywany w domu podczas spotkań towarzyskich i uroczystości rodzinnych. Do picia alkoholu w samotności przyznało się 3 % ankietowanych. Najpopularniejszym alkoholami są: piwo (28 % badanych), wino (20 %) i wódka (11 %). Połowa badanych pije alkohol "dla towarzystwa", co piąta osoba pije alkohol "dla relaksu", 12 % spożywa alkohol, ponieważ lubi jego smak. Chroniczne dolegliwości i choroby wywołane spożyciem alkoholu dotyczą 31 % badanych osób. Połowa badanych nie odczuwa żadnych dolegliwości. Niemal jedna trzecia badanych po spożyciu alkoholu nie kontroluje się i używa przemocy oraz w związku z tym ma problemy w pracy, popada w konflikty z prawem, rodziną i ze znajomymi. Stosunek badanych do spożywania alkoholu jest następujący: 46 % uważa, że należy zachować umiar w jego spożywaniu, 28 % ma pozytywny stosunek do spożywania alkoholu, 18 % wyraziło zadanie o negatywnym stosunku do tego typu używek. Większość ankietowanych uważa, że osoby uzależnione nie korzystają z pomocy, ponieważ nie chcą przyznać się przed samym sobą, że mają problem z alkoholem (58 %) lub wstydzą się swojego problemu
(27 %). Dorośli, będący świadkami dokonywania zakupu alkoholu przez nieletnich, najczęściej nie reagują, uważają, że to nie ich sprawa.
Wyniki badań w zakresie problemów uzależnień od alkoholu dzieci i młodzieży szkolnej.
Inicjację alkoholową ma za sobą: 49 % badanych uczniów szkół podstawowych, 79 % uczniów gimnazjów oraz 94 % uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Do inicjacji alkoholowej dochodzi najczęściej w wieku 13- 15 lat (39 % wskazań) oraz między 10 a 12 rokiem życia ( 27% wskazań ). 18 % dzieci spożywało alkohol, po raz pierwszy, w wieku poniżej 10 roku życia. Podwórko jest najczęściej wymienionym miejscem próbowania alkoholu po raz pierwszy. Równie często do inicjacji alkoholowej dochodzi podczas uroczystości rodzinnych. Pierwszym spożywanym alkoholem najczęściej było piwo. Częstotliwość spożywania alkoholu: kilka razy w miesiącu - 33 %, rzadziej niż raz w miesiącu - 32 %, kilka razy w tygodniu - 7 %, codziennie - 2 %. Najczęściej piją go uczniowie szkół ponadgimnazjalnych: 13 % - kilka razy w tygodniu, 5 % - codziennie. Uczniowie gimnazjów zadeklarowali, że najczęściej piją alkohol rzadziej niż w miesiącu (43 % badanych), zaś 26 % gimnazjalistów wskazało, iż piło alkohol raz lub dwa razy w życiu. Natomiast dzieci ze szkół podstawowych piją go najrzadziej: 60 % badanych uczniów wskazało, że piło alkohol raz lub dwa razy w życiu. Najczęściej spożywanym alkoholem jest piwo
(78 %). Najczęstszymi miejscami spożywania alkoholu są: dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych imprezy i dyskoteki (55 %), dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów – podwórka (odpowiednio: 35 % i 46 %). Najczęściej wskazywanymi powodami picia alkoholu są następujące odpowiedzi : " aby dobrze się bawić i mieć dobry humor " (37 %), "bo lubię" (26 %), "z ciekawości" (19 %). 6 % badanych wskazuje, że popada w konflikty po spożyciu alkoholu. Wśród uczniów, którzy spożywają alkohol, 36 % wskazało, że upiło się raz w życiu, 24 % ankietowanych odpowiedziała, że zdarza się im to często.
Dane dotyczące zjawiska problemów alkoholowych w Mrągowie, zanotowane w 2013 r. przez służby i specjalistyczne placówki:
1. Poradnia Leczenia Uzależnień w Mrągowie objęła leczeniem 115 osób uzależnionych od alkoholu.
2. Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta Mrągowo skierowała do Sądu Rejonowego 35 wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie obowiązkowego poddania się leczeniu odwykowemu oraz wezwała 64 osoby uzależnione na posiedzenie Komisji.
3. Sąd Rejonowy zobowiązał do leczenia odwykowego 28 osób.
4. Komenda Powiatowa Policji zatrzymała 24 nietrzeźwe osoby nieletnie i 35 osób nietrzeźwych, w celu wytrzeźwienia w pomieszczeniach policyjnych.
5. Straż Miejska egzekwowała zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych w następujący sposób: 16 osób otrzymało pouczenia, 15 osób otrzymało osób otrzymały mandaty karne, 22 osoby zostały doprowadzone do miejsca zamieszkania.
6. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, objął pomocą 143 rodziny, w których występują problemy alkoholowe.
7. Asystenci rodziny ( 2 osoby zatrudnione w ramach programu rządowego w MOPS) objęli działaniami interwencyjnymi i pedagogicznymi 22 rodziny.
8. Z różnych form pomocy, finansowanych ze środków budżetu miasta, skorzystało łącznie 278 osób uzależnionym i współuzależnionym od alkoholu:
W zajęciach terapeutycznych uczestniczyło 48 osób uzależnionych od alkoholu Przeprowadzono 53 wywiady środowiskowe, dotyczących rodzin i osób z problemami alkoholowymi.
Biegli sądowi wydali opinie psychiatryczne i psychologiczne w przedmiocie uzależnienia od
alkoholu, dotyczące 31 osób.
9. Podczas dyżurów wstępnego motywowania do podjęcia leczenia odwykowego, została
udzielona pomoc dla 93 osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu. Prawnik udzielił pomocy prawnej 53 osobom uzależnionym i współuzależnionym od alkoholu.
III. Cele i zadania Gminnego Programu.
1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin.
Sposoby realizacji :
1 ) Finansowanie programów terapeutycznych i interwencyjno-edukacyjnych dla osób
uzależnionych od alkoholu oraz sprawców przemocy domowej, w związku z nadużywaniem
alkoholu, realizowanych w Poradni Leczenia Uzależnień oraz przez placówki i organizacje
pozarządowe, zajmujące się statutowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
2 ) Finansowanie funkcjonowania Punktu Informacyjno - Konsultacyjnego RPA.
3 ) Objęcie szkoleniami i zajęciami edukacyjnymi z zakresu profilaktyki osób zatrudnionych
w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym, pedagogów w szkołach i w świetlicach
środowiskowych oraz przedstawicieli innych placówek i instytucji realizujących Gminny Program.
4) Finansowanie wydawania przez biegłych sądowych opinii w przedmiocie uzależnienia od
alkoholu.
5) Szerokie informowanie społeczeństwa o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej,
rehabilitacyjnej i prawnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu, poprzez rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych oraz w mediach lokalnych.
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej.
Sposoby realizacji:
1) Realizowanie zadań związanych z zobowiązaniem do podjęcia leczenia odwykowego.
2) Zapewnienie dyżurów w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym RPA dla osób z
problemem alkoholowym i ich rodzin:
1) dyżuru wstępnego motywowania do leczenia odwykowego,
2) pomocy prawnej,
3) dyżuru Sekretarza Komisji ds. RPA.
3) Prowadzenie działań na rzecz wspierania rodziny, przeżywającej trudności w wypełnianiu
funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
3. Prowadzenie działalności profilaktycznej, informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie, szczególnie dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie różnych form zajęć profilaktycznych dla dzieci i młodzieży, w tym programów profilaktycznych, zajęć edukacyjno-rozwojowych oraz specjalistycznych form pomocy psychologicznej.
2) Prowadzenie przez wszystkie placówki oświatowe szkolnych programów profilaktyki, stosownie do Rozporządzenia Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31.01.2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży, zagrożonych uzależnieniem.
3) Finansowanie działalności świetlic środowiskowych, prowadzonych przez Samorząd Miasta Mrągowo i udzielanie pomocy pozostałym świetlicom środowiskowym.
4) Dożywianie dzieci objętych programami naprawczymi w świetlicach środowiskowych, zakupy środków żywnościowych na imprezy okolicznościowe (m.in. Dzień Dziecka, spotkania wigilijne, wielkanocne, zabawy choinkowe, wycieczki itp.).
5) Prowadzenie w świetlicach środowiskowych zajęć socjoterapeutycznych, realizowanych przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem.
6) Organizowanie konkursów, rajdów, działań sportowych promujących zdrowy styl życia i łączących psychoprofilaktykę z aktywnością sportowo-turystyczną.
7) Organizowanie profilaktycznych i terapeutycznych form wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci z rodzin, wymagających wsparcia.
8) Doposażenie świetlic środowiskowych i innych placówek realizujących GPPiRPA, w pomoce dydaktyczne, komputery i sprzęt, niezbędny do zajęć programowych oraz finansowanie niezbędnych remontów.
9) Zakup urządzeń, wyposażenia placów zabaw i boisk oraz zakup sprzętu, do prowadzenia zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych.
10) Dofinansowywanie różnych form artystycznych, propagujących zdrowy i trzeźwy styl życia (m.in. spektakle teatralne, koncerty, seanse filmowe).
11) Organizacja i dofinansowywanie lokalnych imprez i akcji profilaktycznych oraz udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych, m.in. „Zachowaj trzeźwy umysł”, „Postaw na rodzinę”, ”Dni Rodziny”.
12) Współpraca z lokalnymi mediami w celu propagowania działań na rzecz profilaktyki uzależnień oraz informowania o instytucjach i placówkach, świadczących pomoc rodzinie.
13) Finansowanie zakupów prenumeraty czasopism, filmów, plakatów, broszur, ekspozycji i innych materiałów edukacyjnych o tematyce profilaktycznej.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie zadań wynikających z GPPiRPA, realizowanych przez instytucje, stowarzyszenia i osoby fizyczne, wyłonione w drodze konkursów, ogłaszanych przez Urząd Miejski w Mrągowie.
2) Udzielanie wsparcia materialnego i edukacyjnego dla inicjatyw podejmowanych przez podmioty, zajmujące się statutowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień.
3) Dofinansowanie programów i programów terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu, realizowanych przez stowarzyszenia w ramach konkretnego programu.
4) Refundacja kosztów pobytu w Ośrodku Interwencji Kryzysowej osób zamieszkałych na terenie Mrągowa, opieki nad małoletnimi przebywającymi w tym Ośrodku.
5) Dofinansowywanie działań na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców oraz zapobiegania przypadkom naruszeń prawa i porządku publicznego.
5. Wspieranie reintegracji społecznej i działań na rzecz powrotu osób uzależnionych od alkoholu, wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem, do społeczności.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie projektu „Druga szansa”, polegającego na prowadzeniu działań wspomagających wychodzenie z bezdomności i alkoholizmu.
Projekt ma na celu wzbudzenie i podtrzymanie motywacji do podjęcia leczenia odwykowego oraz eliminację problemów socjalno-bytowych, utrudniających życie codzienne a mających źródło w uzależnieniu od alkoholu. Tworzenie warunków do godnego, zdrowego i higienicznego życia, jest elementem skutecznego leczenia odwykowego na rzecz życia w abstynencji. W ramach działań interwencyjno – motywacyjnych, poprzez finansowanie przeprowadzek do lokali socjalnych i
remonty lokali socjalnych, nastąpi poprawa warunków życia w lokalach komunalnych osób
uzależnionych od alkoholu, objętych programem profilaktyczno - socjalnym MOPS i działaniami Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
6. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i art. 15 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
Sposoby realizacji:
1) Działania kontrolne mające na celu ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom nieletnim.
2) Podejmowanie interwencji w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów cytowanej ustawy, dotyczących zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, określonym w ustawie osobom i w określonych sytuacjach.
3) Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów cytowanej ustawy, związanych z zakazem reklamy i promocji napojów alkoholowych, prowadzonej na terenie Miasta.
4) Występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, określonych w art. 13 i art. 15 cytowanej ustawy.
IV. Realizatorzy Gminnego Programu.
Realizacja zadań, wynikająca z Gminnego Programu będzie realizowana przez Urząd Miejski w Mrągowie - Referat Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Opieki Społecznej, we współpracy z Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz szkołami, organizacjami pozarządowymi, placówkami i służbami, realizującymi statutowe zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Szkoły i inne placówki w ramach systemu oświaty, mają określone kompetencje w zakresie profilaktyki uniwersalnej oraz udzielania pomocy uczniom zagrożonym uzależnieniom.W szkołach wdrażane są programy dla rodziców, a także programy wczesnej interwencji. Przy prowadzeniu działań profilaktycznych oraz interwencyjnych, szkoły współpracują z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi.
Na poziomie lokalnym, pomoc dla osób i rodzin dysfunkcyjnych z powodu nadużywania alkoholu, prowadzona jest w specjalistycznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych (w świetlicach środowiskowych) w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym, Poradni Leczenia Uzależnień, Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej i Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.
Policja, Prokuratura i Sąd realizują zadania z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach swoich kompetencji.
Instytucje kultury i organizacje pozarządowe realizują pozalekcyjne i środowiskowe programy alternatywne wobec uzależnień, adresowane głównie do dzieci i młodzieży.
V. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych Miasta Mrągowo.
1. Członkom Komisji ds. RPA, za udział w posiedzeniach Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 6 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego Rozporządzeniem Rady Ministrów.
2. Sekretarzowi Komisji, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 37 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego Rozporządzeniem Rady Ministrów, za udział w posiedzeniach Komisji, pełnienie dyżuru w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym, protokołowanie posiedzeń Komisji i prowadzenie jej dokumentacji, sporządzanie wniosków do Sądu o zobowiązanie do podjęcia lecznictwa odwykowego, współpracę z Komendą Powiatową Policji, Sądem Rejonowym, Prokuraturą Rejonową i Poradnią Leczenia Uzależnień.
3. Podstawę do naliczenia wypłaty członkom Komisji ds. RPA, stanowi obecność, potwierdzona podpisem na liście obecności, sporządzonej przez Sekretarza Komisji i zatwierdzonej przez Przewodniczącego Komisji.
4. Podstawę do naliczenia wypłaty Sekretarzowi Komisji, stanowi sprawozdanie z wykonanych czynności, zatwierdzone przez Przewodniczącego Komisji.
5. W przypadku poniesienia przez osoby realizujące GPPiRPA, kosztów podróży służbowej na terenie kraju, przysługuje im, po przedstawieniu rachunków, zwrot poniesionych kosztów za korzystanie ze środków komunikacji publicznej.
Opr. Alicja Szarek
I. Wstęp.
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miasto Mrągowo na rok 2015, zwany dalej Gminnym Programem, jest częścią Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasto Mrągowo na lata 2014-2020 oraz podstawowym dokumentem określającym zakres i formę realizacji działań profilaktycznych oraz naprawczych, zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia, alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji. Ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek z nadużywaniem alkoholu. Większość ludzi spożywających alkohol, robi to w sposób rozsądny i powściągliwy, jednak pewna część ludzi nadużywa alkoholu, co powoduje w sposób nieuchronny dużą ilość szkód i zagrożeń. Problemy związane z nadużywaniem alkoholu stanowią poważny problem społeczny. Istnieją istotne powiązania pomiędzy nadużywaniem alkoholu a problemami przemocy w rodzinie, ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Powiązania te są złożone. Rozwiązywanie problemów alkoholowych
wymaga porozumienia i zaangażowania wielu służb społecznych.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej należy do zadań własnych gminy, wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W obszarze działań z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, decyzją Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Miasto Mrągowo należy do Ogólnopolskiej Sieci Gmin Wiodących.
Źródłem finansowania zadań Programu ustawowo są środki finansowe z budżetu Miasta, pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Wyłącznym dysponentem środków finansowych w rozdziale 85154 “Przeciwdziałanie alkoholizmowi”, jest Burmistrz Miasta Mrągowo. Plan wydatków Gminnego Programu na 2015 r. zostanie określony w uchwale budżetowej Gminy Miasto Mrągowo na 2015 r.
II. Diagnoza problemów alkoholowych.
Opis zjawiska na podstawie Diagnozy problemów uzależnień w Mrągowie.
Badaniami zostało objętych łącznie 800 uczniów z klas VI szkół podstawowych, klas II gimnazjów i klas II szkół ponadgimnazjalnych oraz w zakresie wywiadów pogłębionych: nauczyciele i rodzice uczniów (łącznie 25 osób). Ponadto badaniami zostało objętych 300 dorosłych mieszkańców Miasta, poprzez wywiady telefoniczne. Na podstawie badań został opracowany raport, określający skalę problemów uzależnień od alkoholu i innych środków psychoaktywnych, dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Wyniki badań w zakresie problemów uzależnień od alkoholu osób dorosłych.
Częstotliwość spożywania alkoholu wynosi: kilka razy w roku - 42 % badanych, raz
w miesiącu - 10 %, raz w tygodniu - 5 %, codziennie - 1 %. Najczęściej alkohol jest spożywany w domu podczas spotkań towarzyskich i uroczystości rodzinnych. Do picia alkoholu w samotności przyznało się 3 % ankietowanych. Najpopularniejszym alkoholami są: piwo (28 % badanych), wino (20 %) i wódka (11 %). Połowa badanych pije alkohol "dla towarzystwa", co piąta osoba pije alkohol "dla relaksu", 12 % spożywa alkohol, ponieważ lubi jego smak. Chroniczne dolegliwości i choroby wywołane spożyciem alkoholu dotyczą 31 % badanych osób. Połowa badanych nie odczuwa żadnych dolegliwości. Niemal jedna trzecia badanych po spożyciu alkoholu nie kontroluje się i używa przemocy oraz w związku z tym ma problemy w pracy, popada w konflikty z prawem, rodziną i ze znajomymi. Stosunek badanych do spożywania alkoholu jest następujący: 46 % uważa, że należy zachować umiar w jego spożywaniu, 28 % ma pozytywny stosunek do spożywania alkoholu, 18 % wyraziło zadanie o negatywnym stosunku do tego typu używek. Większość ankietowanych uważa, że osoby uzależnione nie korzystają z pomocy, ponieważ nie chcą przyznać się przed samym sobą, że mają problem z alkoholem (58 %) lub wstydzą się swojego problemu
(27 %). Dorośli, będący świadkami dokonywania zakupu alkoholu przez nieletnich, najczęściej nie reagują, uważają, że to nie ich sprawa.
Wyniki badań w zakresie problemów uzależnień od alkoholu dzieci i młodzieży szkolnej.
Inicjację alkoholową ma za sobą: 49 % badanych uczniów szkół podstawowych, 79 % uczniów gimnazjów oraz 94 % uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Do inicjacji alkoholowej dochodzi najczęściej w wieku 13- 15 lat (39 % wskazań) oraz między 10 a 12 rokiem życia ( 27% wskazań ). 18 % dzieci spożywało alkohol, po raz pierwszy, w wieku poniżej 10 roku życia. Podwórko jest najczęściej wymienionym miejscem próbowania alkoholu po raz pierwszy. Równie często do inicjacji alkoholowej dochodzi podczas uroczystości rodzinnych. Pierwszym spożywanym alkoholem najczęściej było piwo. Częstotliwość spożywania alkoholu: kilka razy w miesiącu - 33 %, rzadziej niż raz w miesiącu - 32 %, kilka razy w tygodniu - 7 %, codziennie - 2 %. Najczęściej piją go uczniowie szkół ponadgimnazjalnych: 13 % - kilka razy w tygodniu, 5 % - codziennie. Uczniowie gimnazjów zadeklarowali, że najczęściej piją alkohol rzadziej niż w miesiącu (43 % badanych), zaś 26 % gimnazjalistów wskazało, iż piło alkohol raz lub dwa razy w życiu. Natomiast dzieci ze szkół podstawowych piją go najrzadziej: 60 % badanych uczniów wskazało, że piło alkohol raz lub dwa razy w życiu. Najczęściej spożywanym alkoholem jest piwo
(78 %). Najczęstszymi miejscami spożywania alkoholu są: dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych imprezy i dyskoteki (55 %), dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów – podwórka (odpowiednio: 35 % i 46 %). Najczęściej wskazywanymi powodami picia alkoholu są następujące odpowiedzi : " aby dobrze się bawić i mieć dobry humor " (37 %), "bo lubię" (26 %), "z ciekawości" (19 %). 6 % badanych wskazuje, że popada w konflikty po spożyciu alkoholu. Wśród uczniów, którzy spożywają alkohol, 36 % wskazało, że upiło się raz w życiu, 24 % ankietowanych odpowiedziała, że zdarza się im to często.
Dane dotyczące zjawiska problemów alkoholowych w Mrągowie, zanotowane w 2013 r. przez służby i specjalistyczne placówki:
1. Poradnia Leczenia Uzależnień w Mrągowie objęła leczeniem 115 osób uzależnionych od alkoholu.
2. Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta Mrągowo skierowała do Sądu Rejonowego 35 wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie obowiązkowego poddania się leczeniu odwykowemu oraz wezwała 64 osoby uzależnione na posiedzenie Komisji.
3. Sąd Rejonowy zobowiązał do leczenia odwykowego 28 osób.
4. Komenda Powiatowa Policji zatrzymała 24 nietrzeźwe osoby nieletnie i 35 osób nietrzeźwych, w celu wytrzeźwienia w pomieszczeniach policyjnych.
5. Straż Miejska egzekwowała zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych w następujący sposób: 16 osób otrzymało pouczenia, 15 osób otrzymało osób otrzymały mandaty karne, 22 osoby zostały doprowadzone do miejsca zamieszkania.
6. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, objął pomocą 143 rodziny, w których występują problemy alkoholowe.
7. Asystenci rodziny ( 2 osoby zatrudnione w ramach programu rządowego w MOPS) objęli działaniami interwencyjnymi i pedagogicznymi 22 rodziny.
8. Z różnych form pomocy, finansowanych ze środków budżetu miasta, skorzystało łącznie 278 osób uzależnionym i współuzależnionym od alkoholu:
W zajęciach terapeutycznych uczestniczyło 48 osób uzależnionych od alkoholu Przeprowadzono 53 wywiady środowiskowe, dotyczących rodzin i osób z problemami alkoholowymi.
Biegli sądowi wydali opinie psychiatryczne i psychologiczne w przedmiocie uzależnienia od
alkoholu, dotyczące 31 osób.
9. Podczas dyżurów wstępnego motywowania do podjęcia leczenia odwykowego, została
udzielona pomoc dla 93 osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu. Prawnik udzielił pomocy prawnej 53 osobom uzależnionym i współuzależnionym od alkoholu.
III. Cele i zadania Gminnego Programu.
1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin.
Sposoby realizacji :
1 ) Finansowanie programów terapeutycznych i interwencyjno-edukacyjnych dla osób
uzależnionych od alkoholu oraz sprawców przemocy domowej, w związku z nadużywaniem
alkoholu, realizowanych w Poradni Leczenia Uzależnień oraz przez placówki i organizacje
pozarządowe, zajmujące się statutowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
2 ) Finansowanie funkcjonowania Punktu Informacyjno - Konsultacyjnego RPA.
3 ) Objęcie szkoleniami i zajęciami edukacyjnymi z zakresu profilaktyki osób zatrudnionych
w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym, pedagogów w szkołach i w świetlicach
środowiskowych oraz przedstawicieli innych placówek i instytucji realizujących Gminny Program.
4) Finansowanie wydawania przez biegłych sądowych opinii w przedmiocie uzależnienia od
alkoholu.
5) Szerokie informowanie społeczeństwa o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej,
rehabilitacyjnej i prawnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu, poprzez rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych oraz w mediach lokalnych.
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej.
Sposoby realizacji:
1) Realizowanie zadań związanych z zobowiązaniem do podjęcia leczenia odwykowego.
2) Zapewnienie dyżurów w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym RPA dla osób z
problemem alkoholowym i ich rodzin:
1) dyżuru wstępnego motywowania do leczenia odwykowego,
2) pomocy prawnej,
3) dyżuru Sekretarza Komisji ds. RPA.
3) Prowadzenie działań na rzecz wspierania rodziny, przeżywającej trudności w wypełnianiu
funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
3. Prowadzenie działalności profilaktycznej, informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie, szczególnie dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie różnych form zajęć profilaktycznych dla dzieci i młodzieży, w tym programów profilaktycznych, zajęć edukacyjno-rozwojowych oraz specjalistycznych form pomocy psychologicznej.
2) Prowadzenie przez wszystkie placówki oświatowe szkolnych programów profilaktyki, stosownie do Rozporządzenia Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31.01.2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży, zagrożonych uzależnieniem.
3) Finansowanie działalności świetlic środowiskowych, prowadzonych przez Samorząd Miasta Mrągowo i udzielanie pomocy pozostałym świetlicom środowiskowym.
4) Dożywianie dzieci objętych programami naprawczymi w świetlicach środowiskowych, zakupy środków żywnościowych na imprezy okolicznościowe (m.in. Dzień Dziecka, spotkania wigilijne, wielkanocne, zabawy choinkowe, wycieczki itp.).
5) Prowadzenie w świetlicach środowiskowych zajęć socjoterapeutycznych, realizowanych przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem.
6) Organizowanie konkursów, rajdów, działań sportowych promujących zdrowy styl życia i łączących psychoprofilaktykę z aktywnością sportowo-turystyczną.
7) Organizowanie profilaktycznych i terapeutycznych form wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci z rodzin, wymagających wsparcia.
8) Doposażenie świetlic środowiskowych i innych placówek realizujących GPPiRPA, w pomoce dydaktyczne, komputery i sprzęt, niezbędny do zajęć programowych oraz finansowanie niezbędnych remontów.
9) Zakup urządzeń, wyposażenia placów zabaw i boisk oraz zakup sprzętu, do prowadzenia zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych.
10) Dofinansowywanie różnych form artystycznych, propagujących zdrowy i trzeźwy styl życia (m.in. spektakle teatralne, koncerty, seanse filmowe).
11) Organizacja i dofinansowywanie lokalnych imprez i akcji profilaktycznych oraz udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych, m.in. „Zachowaj trzeźwy umysł”, „Postaw na rodzinę”, ”Dni Rodziny”.
12) Współpraca z lokalnymi mediami w celu propagowania działań na rzecz profilaktyki uzależnień oraz informowania o instytucjach i placówkach, świadczących pomoc rodzinie.
13) Finansowanie zakupów prenumeraty czasopism, filmów, plakatów, broszur, ekspozycji i innych materiałów edukacyjnych o tematyce profilaktycznej.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie zadań wynikających z GPPiRPA, realizowanych przez instytucje, stowarzyszenia i osoby fizyczne, wyłonione w drodze konkursów, ogłaszanych przez Urząd Miejski w Mrągowie.
2) Udzielanie wsparcia materialnego i edukacyjnego dla inicjatyw podejmowanych przez podmioty, zajmujące się statutowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień.
3) Dofinansowanie programów i programów terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu, realizowanych przez stowarzyszenia w ramach konkretnego programu.
4) Refundacja kosztów pobytu w Ośrodku Interwencji Kryzysowej osób zamieszkałych na terenie Mrągowa, opieki nad małoletnimi przebywającymi w tym Ośrodku.
5) Dofinansowywanie działań na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców oraz zapobiegania przypadkom naruszeń prawa i porządku publicznego.
5. Wspieranie reintegracji społecznej i działań na rzecz powrotu osób uzależnionych od alkoholu, wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem, do społeczności.
Sposoby realizacji:
1) Finansowanie projektu „Druga szansa”, polegającego na prowadzeniu działań wspomagających wychodzenie z bezdomności i alkoholizmu.
Projekt ma na celu wzbudzenie i podtrzymanie motywacji do podjęcia leczenia odwykowego oraz eliminację problemów socjalno-bytowych, utrudniających życie codzienne a mających źródło w uzależnieniu od alkoholu. Tworzenie warunków do godnego, zdrowego i higienicznego życia, jest elementem skutecznego leczenia odwykowego na rzecz życia w abstynencji. W ramach działań interwencyjno – motywacyjnych, poprzez finansowanie przeprowadzek do lokali socjalnych i
remonty lokali socjalnych, nastąpi poprawa warunków życia w lokalach komunalnych osób
uzależnionych od alkoholu, objętych programem profilaktyczno - socjalnym MOPS i działaniami Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
6. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i art. 15 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
Sposoby realizacji:
1) Działania kontrolne mające na celu ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom nieletnim.
2) Podejmowanie interwencji w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów cytowanej ustawy, dotyczących zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, określonym w ustawie osobom i w określonych sytuacjach.
3) Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów cytowanej ustawy, związanych z zakazem reklamy i promocji napojów alkoholowych, prowadzonej na terenie Miasta.
4) Występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, określonych w art. 13 i art. 15 cytowanej ustawy.
IV. Realizatorzy Gminnego Programu.
Realizacja zadań, wynikająca z Gminnego Programu będzie realizowana przez Urząd Miejski w Mrągowie - Referat Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Opieki Społecznej, we współpracy z Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz szkołami, organizacjami pozarządowymi, placówkami i służbami, realizującymi statutowe zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Szkoły i inne placówki w ramach systemu oświaty, mają określone kompetencje w zakresie profilaktyki uniwersalnej oraz udzielania pomocy uczniom zagrożonym uzależnieniom.W szkołach wdrażane są programy dla rodziców, a także programy wczesnej interwencji. Przy prowadzeniu działań profilaktycznych oraz interwencyjnych, szkoły współpracują z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi.
Na poziomie lokalnym, pomoc dla osób i rodzin dysfunkcyjnych z powodu nadużywania alkoholu, prowadzona jest w specjalistycznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych (w świetlicach środowiskowych) w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym, Poradni Leczenia Uzależnień, Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej i Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.
Policja, Prokuratura i Sąd realizują zadania z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach swoich kompetencji.
Instytucje kultury i organizacje pozarządowe realizują pozalekcyjne i środowiskowe programy alternatywne wobec uzależnień, adresowane głównie do dzieci i młodzieży.
V. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych Miasta Mrągowo.
1. Członkom Komisji ds. RPA, za udział w posiedzeniach Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 6 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego Rozporządzeniem Rady Ministrów.
2. Sekretarzowi Komisji, przysługuje wynagrodzenie w wysokości 37 % minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego Rozporządzeniem Rady Ministrów, za udział w posiedzeniach Komisji, pełnienie dyżuru w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjnym, protokołowanie posiedzeń Komisji i prowadzenie jej dokumentacji, sporządzanie wniosków do Sądu o zobowiązanie do podjęcia lecznictwa odwykowego, współpracę z Komendą Powiatową Policji, Sądem Rejonowym, Prokuraturą Rejonową i Poradnią Leczenia Uzależnień.
3. Podstawę do naliczenia wypłaty członkom Komisji ds. RPA, stanowi obecność, potwierdzona podpisem na liście obecności, sporządzonej przez Sekretarza Komisji i zatwierdzonej przez Przewodniczącego Komisji.
4. Podstawę do naliczenia wypłaty Sekretarzowi Komisji, stanowi sprawozdanie z wykonanych czynności, zatwierdzone przez Przewodniczącego Komisji.
5. W przypadku poniesienia przez osoby realizujące GPPiRPA, kosztów podróży służbowej na terenie kraju, przysługuje im, po przedstawieniu rachunków, zwrot poniesionych kosztów za korzystanie ze środków komunikacji publicznej.
Opr. Alicja Szarek